Açıklama
sınıf fobisi
Kapitalizmin bekası için her zaman daha çabuk, daha fazla tüketmenin erdem haline getirildiği, tüketim yoğunluğunun refah olarak anlaşıldığı günümüzde tüketim ahlâkı toplumsal bilimlere de sızmış görünüyor. Çağdaş, modern teorisyenler, sosyologlar “eski teorilerden sıkıldık, hepsini tükettik, bize yeni teoriler, yeni sınıflar gerekli,” diye haykırıyorlar.
“mesele üç beş ağaç değil” sınıfsal…
Toplum bilimlerinde, toplumsal sınıfların ortadan kalktığı ya da önemini yitirdiği bunların yerini sınıfsal mevkilerin, habitusların, çoğunlukların, çeşitli modern tabakaların aldığı tezleri hemen hemen tüm tartışmaların odak noktasını oluşturuyor. Liberal eğilimleri ile ön plana çıkan toplum bilimcilerin çoğu, sınıflar ve tabakaları birbirine karıştıran tezleri piyasaya sürüyorlar. Bu tezlerin çoğu, daha iyi bir eğitim aldıklarından veya emekleri daha gözde, daha saygın kabul edildiğinden “orta sınıfı” meydana getirdikleri savunulan beyaz yakalılar, bilişim işçileri, plaza çalışanları üzerine yoğunlaşıyor. Çünkü klasik anlamda işçi sınıfının ortadan kalkmakta olduğu kabul ediliyor. Bu teorisyenlerden bazıları için, bilimsel değil, ahlaki savlarla destekledikleri sömürü kavramı, emeğini satarak geçinen ücretlilerle kapitalistler arasındaki bir ilişkiyi değil, ücretlilerin bir bölümü ile diğer bölümleri arasındaki ilişkiyi tanımlıyor.
Sınıf tartışması bugün birçok ülkede sınıf mücadelesi içinde bulunanlar tarafından değil, akademik koltuklarına çökmüş profesyonel teorisyenler tarafından yürütülüyor. (…) sınıf siyaseti, “sınıfa bilinç taşıma” ya da akıl verme durumunda bu profesyonellerin büyük etkisi altında.
Önce siyasallaşmadan uzak bir “haysiyet ayaklanması” olarak tanımlandı Gezi. Ardından “beyaz yaka”ları saymaya başladılar, köfteciler ve çaycılar kimine göre “prekarya,” kimine göre “orta sınıf”tandı, veganlar dahil. En Marksist olanlar bile Gezi’nin sınıfsal faili olarak sosyolojik bir “orta”lamaya sığındılar: Halk –ve ayaklanması.
Anketler havalarda uçuştu, istatistikler tutuldu: Onlar hem “plazacılar” hem de “çapulcular”dı; mezun oldukları okula, kullandıkları otomobile, cep telefonu şarjlarına göre tasnif edildiler; katmanlara, tabakalara, segmentlere, fraktallara, dilimlere ayrıldılar… Ne var ki işçi sınıfına eser miktarda olsun rastlanılmamıştı.
Gezi’nin sınıf karakteri üzerine sıcağı sıcağına yapılan yorumlarda genelde Max Weber’den Anthony Giddens’a, Pierre Bourdieu’dan Guy Standing’e, Erik Olin Wright’tan Antonio Negri ve Michael Hardt’a pek çok teorisyenin savları temel alındı. Ardından teorileri, Gezi bağlamında, toplumsal sınıfların çözümlenmesi ve sınıfsal aidiyetlerin belirlenmesinde ikinci elden, yerli takipçileri tarafından pek çok makalede işlendi. Tümünün ortak yanı, tıpkı üstatları gibi, Marksist sınıf anlayışının 21. yüzyılın sorunlarını kavramaya yeterli olmadığını, çözümler üretemediğini kanıtlamaktı.
Selim Ergunalp tüm bu neoliberal sınıf teorilerini mercek altına alıyor, savlarını inceliyor, Marksizme yönelttikleri eleştirilerin bazen yanlış çevirilere ama genelde birinci elden kaynaklara başvurulmamasına dayandığını gösteriyor; ardından bakış açıları ve iddialarının temelsizliğini sergiliyor.
Bunu yaparken Levent Göker’den Sarphan Uzunoğlu’na, Ayşe Buğra’dan Can Özatalay’a, Levent Ünsaldı ve Güney Çeğin’den Utku Balaban’a ve daha pek çok yerli yorumcunun tezlerinin neden sınıfa yaklaşamadığını ve sınıfı geçemediğini de izah ediyor.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 11
Giriş 5
I. Sınıf Farklılıklarının Göstergeleri 27
İşbölümü ve Ücret İlişkisi 28
İşbölümü 30
Ücretler 35
Üretken Emek-Üretken Olmayan Emek 44
II. Sınıflar ve Sınıflandırma Yöntemleri 53
Sınıflar Nasıl Ortaya Çıktı? 61
III. “Çağdaş” Marksizm Eleştirileri 71
Giddens: Üçüncü Yolun Çıkmazları 72
İki Kutupluluk
Yapılaşma
Davranış Kavramı
Giddens’e Göre Sınıf
Artık-Ürün
Sınıf Tahlilinde Zorun Rolü
Zor ve İktidar
Sonuç
Bourdieu: Sınıfların İnkârı 98
Wright: Marksist Sınıf Kavramına Yaklaşamamak 114
Sömürünün Kaynağı
Neo ve Analitik Marksizmin Sınıfları
Siyasal Sonuçlar
Bir Sentez Çağrısı 131
IV. Yeni Sınıflar 143
Prekarya 144
Prekarya Kimin Nesi oluyor?
Taşeronlaşma
Prekarya Tartışmasının Politik Sonuçları
Faburjuvazi 163
Garip Bir Benzetme Faburjuva Kim?
Faburjuvazi Nasıl Sınıflaştı?
Garip Bir Toplumsal Sınıf Tanımı
Daha Çok Sınıf
Teorik Tahrifat
V. “Orta Sınıf” Tartışmaları 187
Teorik Temeller 191
Orta Sınıf mı Proletarya mı Büyüyor? 192
Hizmet Sektörü 199
Sonuç Olarak 206
KAYNAKÇA 209
İncelemeler
Henüz inceleme yapılmadı.