Türk Siyasetinde Alevilik

Açıklama

Alevilik Ehlibeyt sevgisini esas kabul eden ve İslam’ın ilk yıllarından beri varolagelmiş bir toplumsal yapılanmadır. İlk doğuşundan itibaren Emevi siyasetine karşı reaksiyoner bir nitelik kazanarak siyasal bir kimliğe bürünmüştür. İran odaklı Batınilikten etkilenerek Fars milliyetçiliğini de içeren bazı argümanlar geliştirmiştir. Batınilik sayesinde Alevilik hem güçlü bir yerellik kazanmış hem de heteredoks bir inanç haline gelmiştir. Babai İsyanı Anadolu Aleviliğinin ilk siyasal eylemi sayılabilir. Anadolu Aleviliğinin ete kemiğe bürünmesi ise Safaviler döneminde ve sayesinde olmuştur.

Manevi olarak Bektaşiliğe bağlı olan Yeniçeri Ocağının 1826’da kapatılması ve 1925’te tarikatların yasaklanması Alevi tarihinin önemli kilometre taşları olarak ifade edilebilir. Tarikatların yasaklanmasıyla birlikte soğuk savaş dönemi ve sonrasında yaşanan bölgesel ve küresel gelişmeler Aleviliğin seküler bir niteliğe evrilmesinde etkili olmuştur.

Bu çalışmada bir taraftan Aleviliğin tarihsel köken ve kodlarına ulaşılmaya çalışılmış, diğer taraftan Türkiye’de ana akım siyasal hareketler ile Alevilik arasında dönemsel olarak yaşanan ilişkisellik ele alınmıştır. Kitabın Anadolu Aleviliğinin ‘siyasal tarih’ haritasını çıkardığı söylenebilir.