Açıklama
canavarlarınız ve ölüleriniz politiktir…
Ölülerle ilgili en basit politik varsayım, onları geçmişin bir parçası olarak göstermek ve böylelikle “geleneğe,” özellikle de milliyetçi [ulusal] geleneğe bağlamaktır. Fakat bu, ölüleri gelenekle en yakın bağı olan politik öğretiye, yani muhafazakârlığa teslim etmektir. “Salt” gelenek olmaktan kurtulduklarında ölüler, genelde geçmiş hakkında, özelde de ulusal geçmiş hakkında konuşup durmaktan pek hoşlanan başka bir ana politik ideoloji tarafından, faşizm tarafından evlat edinilme tehlikesiyle karşı karşıya kalırlar.
hatırlamanın siyaseti üzerine
“Bu kitapta Edmund Burke, Karl Marx ve faşizme ait eserlerde ölülerin işgal ettikleri yerle iştigal edilecektir. Bunları birleştiren husus, ölülerle ilişkilerimize dair politik meseleler hakkında paylaştıkları ortak ilgidir. Daha da önemlisi, politik konumlanışların, ölülerin anlamı ve yeri hakkındaki anlayışları çerçevesinde birbirlerinden ayırt edilebileceklerini göstermeyi amaçlıyorum. Bu anlamda bu kitap hatırlamanın siyaseti üzerinedir ve hatırlamanın her türden imkânın önünü açtığını ve çok farklı politik yan anlamlara sahip olabileceğini göstermeyi amaçlamaktadır.”
(…)
Ölüler, yas tutmak yoluyla olduğu gibi, bir şekilde yaşayanların dünyasında var kalmaktadırlar ama bu halleriyle yaşayan ölüdürler ve asla yaşadıkları zamandaki hallerine geri dönmezler. Çoğunlukla biçim değiştirmiş, korkutucu ve tanınmaz bir halde bizimle yaşamayı sürdürürler: Onlar canavardırlar.
Neyin canavar olarak kabul edildiği, bize canavardan çok insanların ne olduğuna dair bir şeyler anlatır.
Ne var ki, sadece insan olan, insan-dışı olabilir.
Eğer bir şey canavarcaysa ve biz canavarların olmadığına inanıyorsak, bu durumda sadece insanlar canavar olmaya adaydır.
Gazeteciler anlayamadıkları her şeyi “canavar” etiketi altında sunarlar: Seri katiller, pedofiller, despotik liderler ölümü davet eden canavarlardır.
Yönetenler için de kullanışlıdır canavar: Trafiğin sorumlusu bir türlü alt edilemeyen “Canavar”dır! Düşmanlar birer canavara dönüştürülür, uluslar şehitler üzerine yükseltilir. Açıktır ki canavarların ve ölülerin politik güçleri vardır.
Dinin ölüleri sahiplenmesinin, ölümü “ateizm açısından bir turnusol kağıdına” döndürdüğü söylenegelmiştir. Bu kitap ölüleri politikanın turnusol kağıdı haline getirdiğimizde ne olduğuna bakıyor.
Bu amaçla Burke şahsında muhafazakarlık ve de faşizminin ölüleri sahiplenme biçimlerini ele alıyor ve Marx’ın “ölüleri, ölülerin gömmesi için bırak“tığını fakat Benjamin ve Adorno’nun şahsında Marksizmin onun bıraktığı yerden ölüleri “kefaret” ile sahiplendiğini öne çıkarıyor.
Ölülerini tanıyarak olduğu gibi canavarlarını da tanıyarak politik bir gelenek hakkında çok şey öğrenilebilir.
Burke’tan başlayarak, Gotik edebiyatın canavar imgesi, Dracula ve vampirin muhafazakâr ve faşist zihniyetin düşman imalatında nasıl kullanıldığını inceleyen Mark Neocleous; “işçi sınıfının kanını emen” sermaye metaforuyla Marx’ın, bambaşka bir amaç ve yöntemle, emeğin ikili niteliğini ve sermayenin emekten bağımsız ele alınamayacağını gösterdiğini vurguluyor.
Marx’ın kültürel okumasına meraklı Žižek’den Derida’ya; “az faşist olmayan” Mircea Eliade’den tescilli faşist Martin Heidegger’a pek çok ünlünün görüşleri “canavarların kültürü” ile “ölülerin ekonomi politiği” temelinde yeriliyor.
Ölümü yüceltip duran “Faşistlerin neden mezarları tahrip etmekten hoşlandığı” sorusunun yanıtı kitabın sonunda sürprizli bir şekilde beliriveriyor. Kim bilir, belki de “mezar taşlarını okumayı neden önemsememiz” gerektiğinin yanıtına da ulaşabilirsiniz!
İÇİNDEKİLER
Teşekkür 13
Önsöz 15
I. BÖLÜM Burke: Canavar Çokluk 29
Yüce Bir Devrim? 32
Ayaktakımı ve Canavarlar 42
Uzlaşma veya Ölülerin Otoritesi 59
II. BÖLÜM Marx: Ölülerin Ekonomi Politiği 71
Kanlı Sermaye 73
Canlı ve Ölü Emek 88
Kefaret veya Ölüleri Kendi Ölülerini Gömmeleri İçin Bırakmalı mıyız? 100
III. BÖLÜM Faşizm: Yaşasın Ölüm! 125
Korkunun Heyecanı 132
“Ölüme gelince; işte onu müthiş beceririz!” 148
Diriliş… Veyahut Ölüm Dansı 166
Koda 185
